-
1 күк сферасы
астр. небе́сная сфе́ра -
2 сфера
сущ.1) сфе́ра (шар)җир сферасы — земна́я сфе́ра
2) мат. сфе́ра || сфери́ческий3) сфе́ра ( область деятельности)көнкүреш хезмәте күрсәтү сферасы — сфе́ра бытово́го обслу́живания
җитештерү сферасы — сфе́ра произво́дства
йогынты сферасы — сфе́ра влия́ния
-
3 җәелеш
сущ.1) развёртывание, разма́х ( строительства)киң җәелеш алу (табу) — получи́ть большо́й разма́х
сюжет җәелеше — развёртывание сюже́та
3) распростране́ниеҗәелеш сферасы — сфе́ра распростране́ния
революцион идеяләрнең җәелеше — распростране́ние революцио́нных идей
-
4 күк
I прил.1) голубо́й, голубо-; си́ний, лазу́рныйкүк буяу — голуба́я (си́няя) кра́ска
күккә буяу — кра́сить в си́ний цвет
күк яулык — голубо́й (си́ний) плато́к
күк күзле — голубогла́зый
күк томан — голубо́й тума́н
2) перен. си́нийавыруның иреннәре күк — у больно́го гу́бы си́ние
3) си́зый, сизо-күк күгәрчен — си́зый го́лубь
күк канатлы акчарлаклар — сизокры́лые ча́йки
4) си́вый; се́рый диал. ( о масти)күк ат — си́вая ло́шадь; си́вка
•- күк агач- күк ала
- күк бөрлегән
- күк җиләк
- күк күбәләк
- күк сөт
- күк сусын
- күк чәчәк II сущ.1) в разн. знач. не́бо, небосво́д || небе́сныйкүкне болыт каплаган — не́бо покры́то ту́чами
күктә ай йөзә — на не́бе плывёт луна́
йолдызлы күге — звёздное не́бо
күктән сөрелгәннәр — изгна́нники не́ба
күзләрне күккә төбәү — обрати́ть взо́ры на не́бо
күк төсендәге — небе́сного цве́та, я́рко-голубо́й
күк зәңгәрлеге — небе́сная синева́, небе́сная лазу́рь
күк җисемнәре — небе́сные тела́
2) в знач. нареч. күккә вверхзенит туплары күккә төбәлгән — зени́тные ору́дия наце́лены вверх
•- күк бите- күк гөмбәзе
- күк гөрелдәү
- күк гөрселдәү
- күк гөрелтесе
- күк итәге
- күк чите
- күк йөзе
- күк көймәсе
- күк чатыры
- күк күкрәү
- күк меридианы
- күк сферасы
- күк экваторы••күк арбасы — гром (букв. небе́сная теле́га)
күк белән җир арасы — (отлича́ться) как не́бо от земли́; не́бо и земля́
күк белән җир арасында (булу) — быть, находи́ться ме́жду не́бом и землёй
күк белән җир арасында йөрү — вита́ть ме́жду не́бом и землёй; вита́ть в облака́х
күк белән ябылган (капланган) — некры́тый, без кры́ши
күк кабыгы (капусы) ачылды — сча́стье привали́ло; наста́л ( чей-то) звёздный час
күк кабыгы (капусы) ачылганны көтү — наде́яться на аво́сь
күк (күкләр) күкрәтү — мета́ть гро́мы и мо́лнии (гро́мы-мо́лнии)
күккә күтәрү (чөю); күккә күтәреп (чөеп) мактау — возноси́ть/вознести́ до небе́с
күк патшасы — царь (оте́ц) небе́сный
күк терәве — прост. верзи́ла
күккә күтәрелү — взорва́ться, взлете́ть на во́здух
күккә очыру (күтәрү) — взорва́ть, подня́ть на во́здух
күкнең төбе тишелү — разве́рзлись небеса́, разве́рзлись хля́би небе́сные (о сильном, проливном дожде)
күктән җиргә төшү — упа́сть (сойти́) с не́ба (небе́с) на зе́млю
күктән иңгән — рел. по́сланный бо́гом, от бо́га
күктән (төшкәнне) көтү — ждать ма́нну небе́сную; ждать у мо́ря пого́ды; наде́яться на аво́сь
күктән төшү — как (бу́дто, сло́вно, то́чно) с не́ба свали́лся (упа́л); сва́ливаться (свали́ться, па́дать, упа́сть) с не́ба (т. е. случи́ться неожи́данно, внеза́пно); как (бу́дто, сло́вно, то́чно) с луны́ свали́лся (упа́л); сва́ливаться (свали́ться, па́дать, упа́сть) с луны́; как с не́ба свали́лся; с не́ба свали́лся (упа́л) (о неожиданно полученном, достигнутом)
- күкләргә ашу III послелог; разг.; см. кебеккүктән эзләгәнне җирдән табу — на ловца́ и зверь бежи́т (букв. иска́ть на не́бе, а найти́ на земле́)
кояш чыккан күк булды — сло́вно взошло́ со́лнце
-
5 хезмәт күрсәтү
1) см. хезмәт итү 1)2) обслу́живать, ока́зывать услу́ги || обслу́живаниехезмәт күрсәтү сферасы — сфе́ра обслу́живания
көнкүреш хезмәте күрсәтү — бытово́е обслу́живание
3) удружи́ть, услужи́ть, ока́зывать услу́гу
См. также в других словарях:
базар — 1. Сатучы һәм алучыларның бергә җыелып сәүдә итүе, шул сәүдә урынына җыелган халык. күч. Шау шулы күренеш, ыгы зыгы 2. Базар җыела торган урын, мәйдан 3. Сату алу мөмкин булган географик өлкә яки хуҗалык тармагы; товар әйләнеше сферасы бөтендөнья … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолдыз — 1. Табигате белән кояшка охшашлы, гади күзгә яктырткыч нокта рәв. генә күренә торган күк җисеме 2. күч. Нәрсәгә дә булса юнәлеш, көч, рух биреп торучы чыганак 3. күч. Язмыш, өлеш, бәхет 4. күч. Атаклы, күренекле, дан казанган кеше тур. шахмат… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыр — I. 1. Урмансыз тигезлек, зур тигез ачык мәйдан. Хайваннар һәм кошлар тур. : кулга ияләштерелмәгән, йортныкы булмаган; кыргый кыр үрдәге, кыр казы 2. Иген игү өчен эшкәртелә торган җир мәйданы; басу. с. Авыл хуҗ. культуралары үстерү белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орбита — 1. Күк җисемнәренең, җирнең, ясалма иярченнәрнең һ. б. ш. хәрәкәт итү юлы 2. күч. Кем яки нәрсәнең эшчәнлек яки хәрәкәт, таралыш өлкәсе, чиге, сферасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әскери саясат — (Военная политика) мемлекеттердің әскери ұйым құрумен, саяси мақсаттарға жету үшін қарулы күш жұмсау құралдарын дайындаумен және қолданумен тікелей байланысты қарым қатынасы мен іс әрекеті. Ә.с. өзінің маңызы мен мазмұны жағынан мемлекеттің жалпы … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Антропология — (гр. antropos – адам және logos – ілім) – кең мағынада адамның шығуы мен дамуы туралы, оның табиғаты мен мәні туралы ілім. Ол негізінен әлеуметтік, медициналық, мәдени, теологиялық т.б. және философиялық антропология болып жіктеледі. Қазіргі… … Философиялық терминдердің сөздігі
Қоғамдық өмірдің негізгі сфералары — қоғам құрылымының басты салалары, облыстары немесе өрістері. Адамдар өмір сүретін социум (қоғам) белгілі бір жүйе құрайды элементтерден, бөліктерден тұрады және олардың үйлесімді өзара әрекеттестігі сол қоғамның тұтастығын қамтамасыз етеді.… … Философиялық терминдердің сөздігі
Ноосфера — (гр. nous ақыл+sphaira шар) – қоғам мен табиғаттың өзара әрекет сферасы, оның шекарасында (ішінде) есті (парасатты) адами қызмет дамудың аңықтаушы факторы болады. Бұл терминді мәдени және ғылыми айналымға ХХ ғ. басында француз палеонтологы,… … Философиялық терминдердің сөздігі
Ол — «Ол» (орысша «Оно», лат. «Id») – Зигмунд Фрейдтің психоанализ теориясында кең қолданылатын ұғым. Фрейд бойынша, «Ол» уақыт ағымын мойындамайтын және сүйсінушілік принципіне сәйкес әрекет жасайтын әртүрлі бейсаналық ниеттердің, елестетулердің,… … Философиялық терминдердің сөздігі
